ၵၢပ်ႈပၢၼ် "ၵမ်ႇၽႃႇဢမ်ႇမီးလႅၼ် တၢင်းႁူႉဢမ်ႇမီးၶွပ်ႇ" ၼႆႉ လွင်ႈႁူႉပွင်ႇၽႃႇသႃႇလိၵ်ႈလၢႆးလမ်ႇလွင်ႈလႄႈၸိုမ်းယမ်းဝႆႉယူႇၵူႈတီႈတီႈ။
လုၵ်ႉမႃးၵေႃႈလူဝ်ႇတၢဝ်းႁႃၶိူင်ႈၾူၼ်း လၢႆႉၾဵတ်ႉပုၵ်ႉ (Facebook) ပတ်းတိၵ်ႉတွၵ်ႇ (TikTok) ဢွၼ်တၢင်းၵွၼ်ႇတေလၢႆႉၶီႈႁူၶီႈတႃ ပတ်းႁေႃပတ်းႁိူၼ်းလူးၵွၼ်ႇ။

ၽႃႇသႃႇ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ လႄႈတူဝ်လိၵ်ႈၼႂ်းၾူၼ်းႁဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဝႆႉ ပေႃးဢမ်ႇၸိုဝ်ႈလိၵ်ႈဢိင်းၵရဵတ်ႈ လိၵ်ႈထႆး ၵေႃႈပဵၼ်လိၵ်ႈမၢၼ်ႈယဝ်ႉ လိၵ်ႈတႆးႁဝ်းၼၼ်ႉ တေႃႉတႄႉဝႃႈ တႅမ်ႈၸူးၵၼ်လႆႈ ၼၼ်ႉၵူၺ်း ပေႃးလုၵ်ႉတီႈၶွမ်ႇၽိဝ်ႇတိူဝ်ႇသေတူၺ်း မၼ်းဢမ်ႇႁူႉလွင်ႈ ဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ်သင်သေဢိတ်း ၵွပ်ႈၼၼ်ႉလႄႈ တႆးၼိုင်ႈၵေႃႉတီႈဢႄႇသုတ်း တေလႆႈႁူႉသွင်-သၢမ်ၽႃႇသႃႇ ၽၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ လႆႈဝႃႈမီးၽွၼ်းလီယူႇ။

ထႅင်ႈၽၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ပေႃးဝႃႈလူဝ်ႈဢုပ်ႇလၢတ်ႈၸွမ်းတၢင်ႇၶိူဝ်း လူဝ်ႇဢုပ်ႇၶႆႈပိုၼ်းတႆး ႁိုဝ်လူဝ်ႇသွၼ်လုၵ်ႈလၢၼ်ႁဝ်းလွင်ႈထဵၵ်ႇၼူဝ်ႇလူဝ်ႇၸီႇ ဢမ်ႇၼၼ်ႉတၢင်းႁူႉပၢႆးဝူၼ်ႉၶိုၵ်ႉၶၼ်ႇ ၵႃႈတေလႆႈတႅမ်ႈမၢႆဝႆႉပဵၼ်လိၵ်ႈတၢင်ႇၶိူဝ်း ၵႃႈတေလႆႈသွၼ်လုၵ်လၢၼ်လိၵ်ႈတၢင်ႇၶိူဝ်းသေၵွၼ်ႇ လိၵ်ႈတႆးႁဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇပေႃးမီးတီႈၸႂ်ႉမၼ်းယဝ်ႉ။

သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ လိၵ်ႈတႆးႁဝ်း ပိုၼ်းတႆးႁဝ်း တၢင်းႁူႉၵဝ်ႇပၢၼ်မွၼ်ႇ တႅမ်ႉဝႆႉပဵၼ်လိၵ်ႈတႆးသေ မၼ်းၸၢင်ႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇလႆႈၵူႈၽႃႇသႃႇၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႈ ၼၼ်ႉတေလီၵႃႈႁိုဝ် လွင်ႈၵႃႉၶၢႆပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈႁွႆးတိၼ်ႁွႆးမိုဝ်းတႆး ၵေႃႈၸၢင်ႈငၢႆႈလူမ်လႄႈတူဝ်းတွၼ်းမႃ လွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈၶိုၼ်ႈသၢင်ႉလိၵ်ႈတႆးၵေႃႈ ၸၢင်ႈယႂ်ႇမႃးလႄႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈႁၢႆၵႂႃႇၸွမ်းလူမ်းလႆႈငၢႆငၢႆ။

Facebook Research NLLB (No Language Left Behind)

ၼႂ်းပီ 2023 မီးၵူၼ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း Facebook 3.99 billion (4 ႁဵင်လၢၼ်ႉၵေႃႉ) Instagram 1.35 billion (1 ႁဵင်လၢၼ်ႉၵေႃႉ) တူဝ်ႈၵမ်ႇၽႃႇ၊ တၢင်းၼမ်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်းလိၵ်ႈလၢႆးၸဝ်ႈၵဝ်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈ english၊ Facebook ၶဝ်ၵေႃႈႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ သင်ၵူၼ်းတင်းၼမ်ၸၢင်ႈပွင်ႇထိုင်ၵၼ် ၸၢင်ႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇထိုင်ၵၼ်လႆႈၵူႈၽႃႇသႃႇၼႆ တေမီးၽွၼ်းလီၼမ်တိူဝ်းမႃး။

Facebook ၸႂ်ႉလႆႈလီၼႂ်းလၢႆလၢႆၽႃႇသႃႇမိူၼ်ၼင်ႇ English, Chinese, Japanese, Thai, German etc., ၽႃႇသႃႇယႂ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈပိၼ်ၽႃႇသႃႇၸူးၵၼ်လႆႈလူၺ်ႈဢမ်ႇလူဝ်ႇၸႂ်ႉၵူၼ်းပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ မီးၶိူင်ႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ (Machine Translation) ဢၼ်ပိၼ်ႈႁႃၵၼ်လႆႈၵူႈၽႃႇသႃႇ တူၺ်း Google Translation ။

ၵူၺ်းမီးထႅင်ႈလၢႆလၢႆၽႃႇသႃႇ ဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇမီးၶိူင်ႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ မိူၼ် လိၵ်ႈတႆးႁဝ်းၶဝ် လႄႈလိၵ်ႈၶိူဝ်းဢွၼ်ႇထႅင်ႈတၢင်းၼမ် ၸိူဝ်းပဵၼ် Low Resource Language ပဵၼ်ၽႃႇသႃႇဢၼ်တိုၵ်ႉမီးၶေႃႈမုၼ်းၵေႇ၊ ၸုမ်း Facebook Research ၶဝ်ၸင်ႇၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းၶူင်းၵၢၼ် NLLB (No Language Left Behind) ဢမ်ႇဝႆႉၽႃႇသႃႇလႂ်ၵိုတ်းပႃႈလင်။

ၶူင်းၵၢၼ်ၼႆႉၶတ်းၸႂ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းလွၵ်းလၢႆးႁႂ်ႈၽႃႇသႃႇၵူႈဢၼ်ၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇ ၸၢင်ႈၸႂ်ႉလႆႈၼႂ်းပၢၼ် Digital လႆႈလီလီ မိူၼ်ၼင်ႇ

• Machine Translation (ၶိူင်ႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ)
• Text to Speech (တႅမ်ႈလိၵ်ႈသေႁႂ်ႈဢွၵ်ႇပဵၼ်သဵင်)
• Speech to Text (လၢတ်ႈသဵင်သေႁႂ်ႈတႅမ်ႈပၼ်လိၵ်ႈ)
• Speech to Speech (လၢတ်ႈသဵင်သေႁႂ်ႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇပဵၼ်သဵင်)
• Text Generation (မိူၼ်ၼင်ႇ ChatGPT)

Image - saizomtai

လႆႈဝႃႈပဵၼ်လွင်ႈလီႁူမ်ၸူမ်းတွၼ်ႈတႃႇၶိူဝ်းတႆးဢွၼ်ႇႁဝ်း ဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇၸၢင်ႈ ၶူင်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးႁင်းၵူၺ်း လႄႈမိူဝ်းၼႃႈမႃးၸၢင်ႈလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ တွၼ်ႈတႃႇလဵပ်းႁဵၼ်း တွၼ်ႈတႃႇပၼ်တၢင်းႁူႉ တေႃႇထိုင်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။

ၶွမ်ႇၽၼီႇမိူၼ် Facebook, TikTok ၶဝ်ပဵၼ်ၶွမ်ႇၽၼီၶၢႆၶူဝ်းသၼႃး (Ads) ၶဝ်ၸၢင်ႈၶၢႆၶူဝ်းသၼႃးတေႃႇႁဝ်း ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈတၢင်းသူၼ်ၸႂ် လႄႈၶေႃႈမုၼ်းသုၼ်ႇတူဝ်ၶွင်ႁဝ်းလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇၵွႆႈၸၢင်ႈပၼ်းႁဝ်းၸႂ်ႉလႆႈ Facebook, Instagram လႆႈလၢႆ။

ဢိင်ၼိူဝ်ၶေႃႈမုၼ်းၵၢၼ် Posts, Like, Share, Comment လႄႈ Chat ႁဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သင်ႁဝ်း Post ဝႃႈ I'ld like to eat some Pizza for lunch ၼႆၸိုင် ၶူဝ်းသၼႃး Pizza ဢၼ်ၸၢႆႇငိုၼ်းဝႆႉတီႈ Facebook ၵေႃႈၸၢင်ႈဢွၵ်ႇမႃးတီႈၼႃႈ Feed facebook ႁဝ်း။

သင်ႁဝ်းၽူတ်ႉဝႃႈ ၶႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၵပ်းထူဝ်ႇၼဝ်ႈၶႅပ်းၸီႇ ၼႆ facebook တေဢမ်ႇၸၢင်ႇပွင်ႇသေဢိတ်း သင်ႁဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၶၢႆထူဝ်ႇၼဝ်ႈၸီႇလႄႈ ၶႆႈႁဵတ်းၶူဝ်းသၼႃးၼႂ်း Facebook ၼႆၸၢႆႇငိုၼ်းသိုဝ်ႉၶူဝ်းသၼႃးၵေႃႈ တေသဵင်ႈငိုၼ်းလၢႆလၢႆ။

ၸုမ်း Facebook ၶဝ်ႈၽၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈတေႁၼ်ထိုင်ၶေႃႈၼႆႉသေၸင်ႇလူင်းတိုၼ်းၶတ်းၸႂ် လူတ်းယွမ်းၶွပ်ႇလႅၼ်ၽႃႇသႃႇသေ ၸၢင်ႈႁဵတ်း product မႂ်ႇမႂ်ႇမႃးၸၼ်ၸႂ်ၵူၼ်းလႆႈတင်းၵမ်ႇၽႃႇထႅင်ႈတၢင်းၼမ်။

တႆးႁဝ်းမီးသုၼ်ႇၸွႆႈလႆႈတီႈလႂ်လၢႆလၢႆ

ၶူင်းၵၢၼ်မိူၼ်ၼင်ႇၶိူင်ႈပိၼ်ၽႃႇသႃႇ Machine Translation ၼႆႉဢိင်ၼိူဝ်ၶေႃႈမုၼ်းပိုၼ်ၽႄၼႂ်း Wikipedia List ပွင်ႈၵႂၢမ်း Wikipedia:List of articles all languages should have ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၸွႆႈၵၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇပၼ်လႆႈယူႇၶႃႈ၊ ယိုင်ႈႁဝ်းပီးၶေႃႈမုၼ်းဢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၼိူဝ်ဢွၼ်ႇလၢႆးၼမ်ၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ၵၢၼ်ၶူင်သၢင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶိူင်ႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ Machine Translation ၵေႃႈတေၶိုၵ်ႈၶႅမ်ႈၸႂ်ႉလႆႈလီငၢမ်းလႄႈ ၸွႆႈႁႂ်ႈငၢႆႈလူမ်တွၼ်ႈတႃႇၽူႈၶူင်သၢင်ႈၶဝ်တႄႉတႄႉၶႃႈ။

English - Wikipedia:List of articles all languages should have
Myanmar - ဝီကီပီးဒီးယား:မြန်မာဝီကီတွင် ရှိသင့်သော ဆောင်းပါးမျာ
Thai - วิกิพีเดีย:รายการบทความที่วิกิพีเดียทุกภาษาควรมี
Chinese - 维基百科:基礎條目

---

လွၵ်းလၢႆးၸၢမ်းၸႂ်ႉ Machine Translation (ၸၢႆးၸွမ်တႆး) -> https://saizomtai.hashnode.dev/english-to-shan-translation
ၸၢမ်းၸႂ်ႉ Text to Speech (ၸုမ်းႁဝ်းႁႃး) -> https://shantts-playground.haohaa.com/